Onze geschiedenis sinds 1873

Voor de RVKO begon het met Johannes Willem Thompson, een Rotterdamse havenbaron die zich als een vis in het water voelde in de jaren rond 1870, de tijd waarin paus en bisschoppen de gelovigen tot de bouw van kerken en scholen stimuleerden. Thompson voelde zich geroepen om te helpen en richtte in 1873 de RVKO op, in eerste instantie alleen voor katholieke jongens. Maar er zijn nog veel meer RVKO-iconen:

Zoals jonge zuster Theresia, die net het klooster was ingetreden. Ze had haar gelofte van gehoorzaamheid afgelegd, van kuisheid. Wilde haar steentje bijdragen aan de maatschappij. Toen de pastoor vroeg of zij iets voor de arme, achtergestelde meisjes in de buurt wilde betekenen, deed ze dat op haar eigen wijze. Ze legde daarmee in 1885 het fundament voor wat later één van de grootste scholen van de RVKO zou worden. Ze staat model voor de duizenden nonnen en broeders die hun werkzame leven op scholen van de RVKO hebben doorgebracht. Laten we vooral niet deze vele mensen vergeten die voor en na de eeuwwisseling van de 20e eeuw onbaatzuchtig prachtig werk hebben verricht, waar we ook nu nog de vruchten van plukken.

In 1908 wordt de eerste St. Petrus Muloschool opgericht. De RVKO krijgt uiteindelijk 14 Muloscholen. Ook de Muloschool moet het hebben van financiële injecties van het bisdom en giften en nalatenschappen van goede katholieken. Er was een heuse schoolstrijd nodig om in 1917 ook voor de bijzondere scholen subsidie te krijgen van de overheid. Dat was maar goed ook, want er stond Nederland een flinke crisis te wachten. Leraren verdienden in die tijd nauwelijks hun boterham. Toch waren er nog genoeg die uit passie voor het vak kozen. Zoals Juffrouw Akveld die op de basisschool Immaculate Conceptione iedere dag al haar liefde en kennis deelde met de achtergestelde kinderen. Ze startte opgewekt de dag met de luizenkam. Dan gaf ze een boterham aan wie
honger had en pas daarna volgde het ochtendgebed.

Of neem meester Baars, die in de jaren 30 van de vorige eeuw in de nieuwe wijk IJsselmonde, naast de pastorie een schoolgebouw kreeg. Met de bus haalde hij iedere dag de katholieke leerlingen op. Die brachten eerst een half uur door in de kerk en kregen daarna catechese-les, zodat zij konden uitgroeien tot goede katholieke burgers. Meester Baars woonde naast de school en was dag en nacht met zijn leerlingen en hun gezinnen bezig. Hij vergat altijd zijn trouwdag, maar sloeg nooit een evenement van zijn leerlingen over. In de oorlog was hij een vraagbaak voor velen. In de moeilijke jaren 1940-1945 bleven lang niet alle scholen open, daar was geen budget voor.

In de naoorlogse jaren worden langzamerhand steeds meer parochiescholen overgedragen aan de RVKO. De RVKO telt in 1960 zestig scholen en 12.000 leerlingen. De vereniging heeft dan ook haar eigen kweekscholen. Zuster Alix Alkemade is in de jaren 60 de jonge enthousiaste directeur van de Lucia-opleidingsschool voor meisjes aan de Hennekijnstraat. Zij heeft ontzettend veel betekenis gehad voor de feminisering van vrouwen in het onderwijs. Wanneer je als onderwijzeres trouwde, werd je automatisch ontslagen. Dan moest je je aan je man en huishoudelijke taak gaan wijden en, als het je gegeven was, aan je kinderen. Alix was een voortreffelijke gezagsgetrouwe non die de regels en haar geloof volgde, maar óók haar hart. Ze was een onafhankelijke denker. Ze leerde vrouwen om zelfstandig te zijn, te studeren en een eigen pad te kiezen. Kon het niet rechtsom, dan zocht ze de weg linksom. Zij heeft een toekomst gegeven aan talloze vrouwen en mannen, die dat zonder haar bemoeienis niet gehad zouden hebben.

In de jaren 60 komen ook de eerste gastarbeiders binnen in Rotterdam en omgeving, vooral Italianen en Spanjaarden. Vanuit hun katholieke traditie was het logisch dat hun kinderen op scholen van de RVKO terechtkwamen. Het omgaan met andere culturen en de kennis daarover dateert al van die tijd. Vanuit die kennis en kunde staan de scholen ook open voor de migrantenkinderen uit Marokko, Kaapverdië en Turkije, die in de jaren 70 binnenkomen. In deze jaren ontstaat een aantal RVKO-scholen met een bijna uitsluitend allochtone schoolbevolking, waarbij ook de sociale problematiek nog eens groot is. Meester Arie, conciërge van de Agnesschool, wordt het gezicht van de buurt. Hij waakt over de school en de leerlingen. Ouders en leerlingen weten hem te vinden, ook na schooltijd. Er komen vakleerkrachten voor eigen taal en cultuur, maar er ontstaan ook taalachterstanden.

Ze gaf Portugese les op de Emmausschool. Gedreven door haar werk als lerares ging ze zich inzetten voor de samenleving. Tomazia maakte radio, zette zich in voor vrouwenemancipatie en
was actief bij een stichting voor sociaal-culturele en educatieve activiteiten, Casa Tiberias. Zo werd ze een icoon binnen de Kaapverdische gemeenschap.

Ook Paul Vierboom trekt zich dit aan en werkt aan kansengelijkheid in zijn wijk. Hij is een fenomeen binnen de RVKO, maar vooral op de Oscar Romeroschool. Hij maakt op zijn eigen wijze voor veel kinderen en collega’s het verschil. Geeft lezingen, organiseert voorleeswedstrijden, nodigt wel 100 schrijvers uit op school en vult een schoolbibliotheek met 3.000 boeken. Onvermoeibaar werkt hij door om kinderen in aanraking te brengen met boeken en schrijvers. Uiteindelijk leest de hele school graag in rust en met concentratie: wat een topprestatie!

Zo hebben duizenden mensen met hart en ziel bijgedragen aan de groei en ontwikkeling van leerlingen binnen de RVKO en doen 2.400 mensen dat ook nu nog elke dag. Wat wij alle leerlingen gunnen, is een leraar zoals Paul. Leraren die in goed en nauw contact met de omgeving hun eigen wijze plan trekken, niet de gebaande paden volgen, maar zelf nadenken en autonome keuzes maken om op eigen wijze ieder kind te geven wat het nodig heeft en zo de wereld iedere dag een beetje beter te maken. Leraren die het verhaal van de RVKO doorvertellen, het verhaal van Paul Vierboom, van zuster Theresia, van meester Baars, juf Tomazia…
van zoveel vrouwen en mannen waar we ontzettend blij mee zijn. Sterren aan de hemel die ons richting geven en waar we nog dagelijks van kunnen leren.